«نماینده»؛ ثمانه اکوان/ هفته گذشته جلسه استماعی در کنگره برگزار شد که جدای از بحث‌های مطرح شده در آن، کسانی که به عنوان شاهد در این جلسه شرکت کرده‌اند، بسیار جالب توجه به نظر می‌رسند. این افراد به حدی ضد ایرانی، جنگ‌طلب و مخالف توافق هسته‌ای هستند که بسیاری از رسانه‌ها از آن به عنوان اعلام جنگ دوباره کنگره علیه برجام و اوباما یاد کرده‌اند. در این جلسه استماع که با نام «روایت کاخ سفید از توافق هسته‌ای ایران» برگزار شده است، قرار بود به بررسی روایت «بن رودز»، مشاور امنیت ملی اوباما از گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران پرداخته شود. گرچه دو هفته از انتشار زندگی‌نامه و مصاحبه بن رودز با نیویورک‌تایمز که در آن درباره توافق هسته‌ای ایران نیز صحبت‌هایی مطرح شده بود می‌گذرد، اما به نظر می‌رسد این پرونده چنان خشمی را در کنگره ایجاد کرده است که قرار نیست نمایندگان به همین سادگی از کنار آن بگذرند. در آن پرونده به استعداد و توانایی‌های فوق‌العاده این مشاور امنیت ملی اوباما در برقراری رابطه با خبرنگاران و تأثیرگذاری بر مطبوعات و رسانه‌های آمریکایی اشاره شده و بیان شده بود که اگر دوستی و رابطه فوق‌العاده بن رودز با تعدادی از خبرنگاران آمریکایی نبود، نمی‌شد کنگره یا جمهوری‌خواهان را در مورد توافق هسته‌ای اقناع کرد. کل این گزارش را شاید بتوان در یک جمله معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید خلاصه کرد: «ما یک اتاق پژواک درست کردیم. آنها همان چیزهایی را می‌گفتند که مواردی را که ما به آنها گفته بودیم، تأيید می‌کرد.» به اذعان او، دولت باراک اوباما برای اقناع افکار عمومی در خصوص برجام، قرائت مدنظر خود از مذاکرات به کنگره و افکار عمومی، خبرنگاران، تحلیل‌گران و اندیشکده‌ها را به نفع خود به کار گرفته است. جلسه استماع کنگره با این حال از کسانی به عنوان شاهد برای این پرونده دعوت کرده بود که هر کدام ید طولایی در تهدید ایران یا برنامه چینی برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران داشتند و به همین دلیل هم بود که کاخ سفید در روز قبل از برگزاری این جلسه اعلام کرد که بن رودز مشاور اوباما در این جلسه شرکت نخواهد کرد. اما افراد شرکت کننده در این جلسه چه کسانی بودند و نظرشان راجع به ایران و توافق هسته‌ای ایران چه بوده است؟

جان هانا: «جان هانا» یکی از مسئولان عالی‌رتبه دولت «بوش» بود – دستیاری که می‌توان گفت نقشی کمتر از دیک چنی نداشته است – و البته فرد بسیار فعالی در زمینه اقناع افکار عمومی آمریکا برای حمله به عراق در سال ۲۰۰۳م. بوده است. برخی از کارشناسان رسانه‌ای بر این باورند که به این دلیل از هانا درخواست شده در جلسه کنگره حضور یابد که او نیز مانند بن رودز فرد بسیار ماهر و قهاری در زمینه تأثیرگذاری بر مطبوعات و رسانه‌ها بوده و البته بسیار شدیدتر از دولت اوباما توانسته افکار عمومی را راجع به عراق منحرف سازد. هانا هم اکنون یکی از مسئولان ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی است که نظرات بسیار تنش‌زایی در مورد ایران دارد. این بنیاد از ابتدای امر مخالف توافق هسته‌ای با ایران بود و درعین‌حال این بنیاد محلی برای حضور و اجتماع بزرگ‌ترین حامیان حمله به ایران و نو محافظه‌کاران بوده است. نظرات هانا درباره توافق هسته‌ای ایران بسیار جالب است.

او نمی‌گوید که توافق هسته‌ای ایران بد است، او معتقد است که اصولاً آمریکا نباید توافق با ایران انجام می‌داد و در واقع مخالف هر نوع قرارداد و توافق با این کشور است. اما نظر واقعی او درباره نحوه برخورد با ایران چیست؟ او مقاله‌ای در مجله «فارین پالیسی» که در ژانویه سال ۲۰۱۵م. منتشر شد، نوشت که تنها خواندن تیتر آن کافی است تا بدانیم در سر او چه می‌گذرد: «زمان، زمان مناسبی برای تغییر رژیم در ایران است.» البته هانا نقشه دومی نیز در صورت شکست در اجرای نقشه اول در سر دارد. او در این مقاله به خوانندگانش می‌گوید که نباید گزینه‌های دیگر از جمله حمله نظامی را در این باره نادیده بگیرند چرا که «گزینه نامی در مورد بسیاری از کشورهایی که به دنبال ساخت تسلیحات کشتار جمعی بوده‌اند جواب داده است و البته برنامه سومی نیز در این باره هنوز وجود دارد: «اگر حتی ایالات‌متحده نمی‌خواهد به ایران حمله نظامی کند هم واجب است که چنین وانمود شود که این کار صورت می‌گیرد (و البته او به این مسئله واقف نیست که فشار آوردن و فشار آوردن بدون معامله هسته‌ای هیچ نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت.) دانستن این نکته نیز لازم است که تمام این برنامه‌ریزی‌ها و ایده‌های هانا برای حمله نظامی به ایران یا وانمود کردن به داشتن گزینه نظامی، در زمانی صورت گرفته که آمریکا و ایران در اوج گفت‌وگوهای دیپلماتیک خود در ماجرای توافق هسته‌ای بودند. این اقدام به این معناست که زمانی که دولت آمریکا اطمینان داشت بدون حمله نظامی می‌تواند به هدف خود که دست نیافتن ایران به سلاح هسته‌ای است، برسد، هانا می‌خواست از گزینه آخر یعنی حمله نظامی استفاده کند.»

با این وجود گزینه‌های خنده‌دار کنگره برای جلسه استماع، هنوز پایانی ندارد. شاهدان دیگر که در جلسه استماع کنگره شرکت کردند، عبارت بودند از: «مایکل رابین، مایل دوران، سناتور تام کاتان و شخص بن رودز» که ترجیح داد در این جلسه حضور پیدا نکند.

مایکل رابین: این محقق نو محافظه‌کار آمریکایی در مؤسسه نو محافظه‌کاران، مؤسسه «امریکن اینترپرایز»، چندان هم به دنبال حمله نظامی تمام‌عیار به ایران نیست اما با این حال چندی پیش پیشنهاد داده بود که رهبران ایران به‌گونه‌ای ترور شوند و آمریکا نیز برای تغییر رژیم در ایران سیاست‌های خود را به روز کند!

مایکل دوران: مایکل دوران نیز یکی از نو محافظه‌کاران در مؤسسه نو محافظه‌کاران «هادسون» است که نسبت به سیاست اوباما در گفت‌وگو با ایران تردید زیادی دارد و معتقد است که اوباما از گفت‌وگو با ایران اهداف پشت پرده دیگری را غیر از برنامه هسته‌ای دنبال می‌کرد. او با این حال از دولت اوباما خواست که به‌جای گفت‌وگو با ایران، به دنبال راهی برای تغییر نظام در این کشور باشد.

سناتور تام کاتان: این نماینده مجلس سنا، یکی از کسانی است که با روش‌های هجومی خود اهداف جنگ‌طلبانه‌اش را در مجلس سنا به شدت دنبال می‌کند. او برای از بین بردن توافق هسته‌ای با ایران و همچنین بستن راه دیپلماسی در جریان برنامه هسته‌ای تهران از هيچ كاري دریغ نکرد. او با این حال تا به امروز مستقیماً از جنگ با ایران صحبتی به میان نیاورده اما دو بار تاکنون پیشنهاد داده است که گزینه نظامی و جنگیدن با ایران چندان هم دور از دسترس نیست و مسئله بزرگی نیست که نتوان آن را انجام داد. کاتان نیز مانند دیگر شاهدان این جلسه، معتقد بود که آمریکا باید حتماً سیاست تغییر نظام در ایران را به هر وسیله ممکن دنبال کند.

شاید کنگره و البته محافظه‌کاران تندرو به این حقیقت واقف نباشند اما همین جلسه کنگره و البته مهمانان و شاهدانی که برای این جلسه دعوت شده‌اند به خوبی اقدامات بن رودز و کاخ سفید برای اقناع کنگره به درست بودن توافق هسته‌ای را توجیه می‌کند. چارچوب‌بندی توافق هسته‌ای ایران برای رسانه‌های آمریکایی و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی و اندیشکده‌ها توسط کاخ سفید و مشاور امنیت ملی اوباما، بن رودز، اقدامی بود که باید کاخ سفید انجام می‌داد تا از بین دو راه توافق با ایران یا گزینه نظامی، گزینه کم‌خطر و کم‌هزینه‌تر را دنبال کند و البته ثابت شد که اقدام موفقیت‌آمیز و درستی نیز بوده است. دقیقاً همین اقدامات بود که باعث شد بسیاری از مخالفان توافق با ایران از این بیشتر خشمگین نشده و راه‌های پر خطر را در این باره در پیش نگیرند. اگر این افراد دعوت شده به کنگره به‌جای بن رودز و دیگر مشاوران اوباما در کاخ سفید بودند، کنگره هم‌اینک باید درباره خسارات جنگ با ایران به بحث می‌نشست و نه موفقیت‌های به‌دست‌آمده در توافق هسته‌ای با این کشور. این در شرایطی است که حتی تندروترین افراد در قبال گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران مانند: «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسرائیل نیز معتقد بودند که باید توافق بهتری صورت می‌گرفت نه اینکه اصلاً توافقی در کار نباشد اما به نظر می‌رسد دعوت کنگره از این افراد جنگ‌طلب تنها به این دلیل صورت گرفته که در آخرین روزهای کاری اوباما که به شدت با مباحث انتخابات درون‌حزبی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان نیز همراه شده است، نقشه‌ای دیگر برای اعلام جنگ علیه اوباما و توافق هسته‌ای با ایران کشیده شود.